HUTSAK

                      ZUZENDU                         

1. Itxuraz, gorputz indartsua dauka larogeitamar larogeita hamar urte izateko. Baina itxurakeria da soilik, errealitatean asko kostatzen bai zaio baitzaio ibilaldi txikiak egitea.

2. Zuek pentsatzen zaudete ari zineten zer egin egun hartan.

3. Maiderrek ez daki Saioak eta Ikerrek zergatik egin dute duten.

4. Bartzelonako jokalarietaz jokalariei buruz hitz_egiten du askotan.

5. Gela txukuntzea txukuntzeko esan diot, baina arrunt alferragoa da.

6. Hemen badu lan bat dela oso ona. Hemen oso ona den lan bat dauka.

7. Ardoa edan dut, eta sagardoa baita. baita sagardoa ere

8. Hurrengo bisitaldian elkar elkarrekin bazkaldu zuten. Senarrak oso dotore jantzita eta ilea moztuta, beste bat zirudien.

9. Unibertsitatean ikusi dizuet zaituztet gaur goizean.

10. Urtzi hemengo irakasle bat irakaslea da.

11. Esan diot libururik ez dituela duela ekarri.

12. Neska batzuk etorri ziren zirela zirenak mutilen lengusinak.

13. Irakasle bezala egon da Ezkaba ikastetxean.

14. Irailak 8an hasi gara dugu ikasturtea.

15. Asko oroitzen naiz urte hartan ezagutu nuen mutil batetaz. batez

16. Haren helburua ez zen gezurtzea gezurra esatea baizik eta bere azken orduak pozik pasa zedila. pasatzeko

17. Donostitik Donostiatik Bizkaiara berrogei eta hamar berrogeita kilometro daude.

18. Euskaraz hitz egitea egiten ahaztu zaio.

19.- Hori beti besteetaz besteez baliatzen da nahi duena lortzeko.

20. Oso pinpirina denez aurpegia egunero apaindu egiten apaintzen du, begiak urdin argiez argiz eta ezpainak gorri ilunaz. ilunez

21. Mirari zegoen pentsatzen gauzak ez zituela ongi egin.

22. Mikelek bazuen lagun bat zela zena unibertsitateko langilea.

23. Aita badago gaixorik, ospitalean. Aita ospitalean gaixo dago.

24. Gaur ez dut batere asmatzen, ez dago gauzak zuzen egiteko modurik! Astelehena izaki!

25. Bere itxurari ez zion garrantzia handiarik ematen. Beraz, logikoa denez, amonak arduragabetasun -keria honen horren kontra borroka egin behar zuen.

26. Urtzi dago etxean. dago

27. Merkatuan ogia erosi eta berehala joanen naiz etxera, zu egon lasai.

28. Zuk gauzak beti gaizki azaltzen! Hola ez dago deus ere egiterik hemen!

29. Nago ez ote den hobe deus ez egin eta esperoan gelditzea.

30. Eta ere esan du sobera lan duela. Eta lan sobera duela esan du

31. Ez ibiltzen da ez ibiltzen uzten du.

32. Nire irudiko oporretan askoz ere hobe hobeki gaude klasean baino.

33. Mirenek du aukera aukera du gauzak zuzen egiteko.

34. Daude franko izorratuak daude, baina ez ditugu botako.

35. Jakin banu ez nintzen herrira joanen!

36. Ariketa haiek klasean lan landu ditzakegu, ongi ikasi arte.

37. Eta ere bai esan zuten nekatutak zeudela eta ez zirela etorriko ere esan zuten.

 Ikasleen hutsik ohikoenak

Herri euskaldunak eta eskola txikiak

Paula Kasares (NUP)

Euskararen berreskuratze zozialaren sozialaren prozesuak hizkuntzaren hiritartzea ekarri du. Azken mendean euskera hiritik baztertuta egon da, eta bereziki landa eremuetako mintzaira izatetik, nekazalgo eta arrantzuaren bizimolde tradizionalei lotuta egotetik, modernitateari eta hirietako bizimoduari egokitu zaie gutxi-asko. Egun, euskaldun gehienak hirietan bizi dira eta oso ehuneko apala baino ez, aldiz, herri txikitan txikietan.

Bestalde, jakina dago herririk euskaldunenak, IV. Inkesta Soziolinguistikoaren arabera, biztanleen % 80tik gora euskaldunak dituztenak, txikiak izaten direla. Hala bada, ikuspegi kuantitatibo batetik euskararen egoerarako herri txiki euskaldunak ezer gutxi badira ere, kualitatiboki, hizkuntzaren bizitasunerako berebiziko garrantzia dute. Herri euskaldun horietako eskolei erreparatu nahi diet, herri txikietan eta auzoetan egoten diren landa eremuetako eskola txikiei. Zergaitik Zergatik merezi dute arreta hezkuntza errealitate ñimiño horiek?

Hizkuntzaren ikuspegitik, hiztun kopuru urria izanagatik, dago herri euskaldunetan euskara bizi-bizirik dago, belaunaldi guztietako herritarren mintzaira izaten da, eta ohiko harremanetan erabiltzen da. Herri txiki horiek hizkuntzaren bizitasunerako beharrezkoak dira, Joshua A. Fishmanen hitzetan «demographically concentrated and intergenerationally continuous» («demografikoki kontzentratuak eta belaunaldien artean jarraiak») baitira. Horregatik, «heartlands of minority languages» deitu izan zaie, hotz hots, hizkuntza gutxituen oinarriak. Gurean, Mikel Zalbide euskaltzainak "arnasguneak" erabiltzen du euskara gizarte harremanetan ohizkoa ohikoa duten herri-eskualdeei esateko. Herri euskaldun horietan atxiki ditu. euskarak bertako mintzamolde eta erregistro jatorrak (hitanoa, soziolektoak...) garbien eta bizienik atxiki ditu.

Herri txikien ikuspegitik, eskolak bizia ematen du dio herriari, dira haien bihotza eta bizipoza dira. Haurrak herrian dabiltz dabiltza egun osoan, eta eskolak bertako kulturari eta ohiturei eusten dio, haurrak bertako kultura ohituretan sozializatuz: inauteriak direla, Olentzero, Orakunde (Ostegun Santuko haurren eguna), Santa Agueda, festak... Eskola txikiak beste eskola eredu bat izan nahi dute. Bestalde, eskolak, zerbitzu gisa, biztanleak herrixkan gelditzen laguntzen du.

Familien eta haurren ikuspegitik, ikasleak herriari estuki lotutako eskola batean azten hazten dira, herriaren bizitzan errotutak. Adin dezberdineko desberdineko haurrak biltzen dira ikastalde berean eta horrek elkar eragina eta kooperazioa era naturalean sustatzen ditu. Gainera, eskola txikietan gurasoen inplikazioa haundiagoa handiagoa izaten da.

Beraz, herri txikietan eskolak hizkuntzari ezezik herriko bizimoduari, ohiturari eta kulturari heusteari eusteari ere eragiten dio. Jacqueline L. Urla antropologoak eta Jakoba Errekondo nekazaritza-ingeniariak honela idatzi dute Zerain herriataz eta hango eskolataz: «One of the first steps locals took to preserve their community was to create a school in town for their younger children. Keeping children close to their families and neighbours during their early socialization was regarded by residents to be essential for the transmission of local culture, language, and customs as well as the formation of closer life long bonds with their peers». Hau da, Zerainen tokiko garapen iraunkorrerako lehen hurratsetako bat herriko haur txikientzako eskola sortzea izan zen. Izan ere, zerainegoek haurrak herrian, haien familia eta auzokidekin atxikitzea funtsezkotzat jo dute herriaren kulturaren, hizkuntzaren eta ohituren transmisiorako, eta ere tokian errotutako bizimodua bermatzeko baita ere.

Herri txikietako edo auzoetako eskolak gure hezkuntza sistemako errealitate kuantitatiboki txikia baina kualitatiboki garrantzitxua garrantzitsua dira. Azken hamarkadetan teknologia berriek eskola txikien arteko elkarlana eta koordinazioa erreztu erraztu dute. Adibidez, Gipuzkoako eskola txikien sarea 1987. urtean abiatu zen. Irakasle talde bat, eskola txikien balioaz jabeturik, elkartzen hasi zen. Dira egun Gipuzkoako eskola txikiak 26 eta hogeitasei mila dira bat ikasle biltzen dira horietara. Bizkaian 24 eskola txiki daude. Araban herrietako eskolen arazoei aurre egiteko Landa Eskolen Foroa sortu berri dute. Nafarroan landa eremuko eskolak 79 dira, bainan baina hemendik aurrera bat gutxiago, zergatik duela haste aste batzuek batzuk amaitu den ikasturtea azkena izan da delako Nafarroako Mendialdeko Eratsungo herriko eskolarentzat. Heldu den ikasturtean neska-mutiko eratsundarrek Santestebaneko Santestebango ikastetxe publikora publikoan bildu beharko dute. Herriak eskolari heusteko aleginak ahaleginak eginagatik egiteagatik ere, Nafarroko Gobernuko Hezkuntza Departamentuak eskola istearen ixtearen erabakia aurrera eraman du, gutxienez bost ikasle behar baitira eskola zabalik izateko. Eskolen itxiera behin betiko izaten da. Hau da, behin itxiz gero eskolak ez ohi dira berriz zabaltzen, nahiz eta haur zenbakia kopurua hazi. Hala gertatu da Eratsundik hurbil dauden Zubieta eta Elgorriaga herrietan (Malerrekan) eta Anizen (Baztanen), baita Arabako Bernedo herrian ere. Herriak haren bere eskola galtzen duenean, nolabait bizia ere galtzen duela diote.